متن سخنان جناب آقای دکتر شهیدزاده رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل محترم بانک در پنجمین کنگره سراسری خانه کشاورز

 بانک کشاورزی رکن کلیدی تامین مالی بخش کشاورزی است. این بانک با وجود مشکلات انباشته مانند انجماد دارایی‌ها و تنگنای اعتباری که ریشه در معضلات گذشته دارد، با بهره‌گیری از همه ظرفیت خود در خدمت بخش واقعی اقتصاد بوده و به‌منظور ارائه خدمات و تامین نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی کشور تلاش مضاعفی کرده است.

در حال حاضر، مهم‌ترین اولویت نظام مالی کشور شناسایی راهکارهایی است که در نتیجه آنها، با تکیه بر توان انباشته از دانش و تجربه سال‌های اخیر، بتوان با کم‌ترین هزینه ممکن از این گذر سخت که برخاسته از عدم انضباط نظام بودجه‌ریزی و مدیریت کلان کشور در دوره‌های قبل است به‌خوبی عبور کرد.

طی دهه‌های گذشته، سرمایه بانک‌های دولتی متناسب با رشد نیازهای جامعه افزایش نیافته بود و نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها در شرایط مناسبی قرار نداشت که این امر به وابستگی بانک‌ها به سپرده‌های مردمی و همچنین افزایش ریسک سپرده‌گذاری منجر شده بود. دولت اقدام‌های موثری برای افزایش سرمایه بانک‌های دولتی انجام داد و درنتیجه، با وجود شرایط سخت تحریم و مشکلات مالی، سرمایه بانک کشاورزی از حدود 18 هزار میلیارد ریال در سال 1392 به 91 هزار میلیارد ریال در سال جاری افزایش پیدا کرد.

خودکفایی در بخش کشاورزی یکی از مقوله‌های موثر در اقتدار و امنیت ملی است. تامین امنیت غذایی پایدار، ارتباط مستقیمی با توسعه بخش کشاورزی دارد. اقتصاد مقاومتی در حوزه‌ کشاورزی به مفهوم حمایت از کشاورزان و ایجاد ظرفیت‌های لازم به‌منظور افزایش بهره‌وری و خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک و اساسی کشور است.

با توجه به ابلاغ سیاست‌‌های کلی اقتصاد مقاومتی و در اجرای تصویب‌نامه‌های ابلاغی «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» به وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی، پروژه‌های اقتصاد مقاومتی در اولویت امور اجرایی بانک کشاورزی قرار گرفت.

طی سال‌های 95 و 96 درمجموع، 202 پروژه از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تدوین و به ما ابلاغ شده است که پس از بررسی و تحلیل توسط اعضای ‌کارگروه اقتصاد مقاومتی درمجموع 38 پروژه در سال 95 و 24 پروژه در سال 96 متناسب با رسالت‌ها و ماموریت‌های بانک شناسایی و میلیاردها ریال تسهیلات بابت راه‌اندازی آنها پرداخت شد. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به تخصیص پنج هزار میلیارد ریال اعتبار به‌منظور حمایت از صادرات محصولات کشاورزی، تخصیص 60 هزار میلیارد ریال سرمایه در گردش بابت واحدهای تولید و بوجاری بذور گواهی‌شده و کشت محصولات زراعی، پرداخت نه هزار میلیارد ریال برای جایگزینی ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی با تکنولوژی روز، تخصیص 500 میلیون دلار (معادل ریالی 16 هزار میلیارد ریال) اعتبار بلاعوض از محل صندوق توسعه ملی تنها برای اجرای طرح‌های آبیاری تحت‌فشار، تخصیص سه هزار و 500 میلیارد ریال برای توسعه، اصلاح، بازسازی و نوسازی یک هزار و 777 هکتار واحدهای گلخانه‌ای، تخصیص یک هزار و 600 میلیارد ریال برای اجرای پروژه توسعه آبزی‌پروری و پرورش ماهی در قفس و ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد.

جهت‌گیری اصلی سیاست‌های نظام اعتباری بانک کشاورزی در سال‌های اخیر بر استفاده از ظرفیت‌های خالی اقتصاد متمرکز بوده است. سیاست‌ها و حمایت‌های وزیر محترم جهاد کشاورزی، زمینه افزایش رشد بخش کشاورزی را در سال 1395 فراهم آورد که نمونه بارزی از این رشد، افزایش تولید و خودکفایی محصول راهبردی گندم همراه با کاهش سطح زیر کشت به حدود 11.5 میلیون تن و با تامین مالی حدود 147 هزار میلیارد ریال بود. در این راستا با بهره‌گیری از ظرفیت قانون توسعه ابزارهای مالی برای اولین بار در کشور حدود 30 هزار میلیارد ریال اوراق سلف موازی از بازار سرمایه تامین مالی شد.

همچنین می‌توان به افزایش ضریب مکانیزاسیون به 1.6 اسب بخار در هکتار، جذب اعتبار 12 هزار میلیارد ریال تبصره 35 و 16 قانون بخشودگی سود و جرائم تسهیلات زیر یک میلیارد ریال و تعیین‌تکلیف و مختومه کردن حدود 306 هزار پرونده بخش کشاورزی و مشارکت در تامین مالی در طرح آب‌رسانی (آب شرب بهداشتی) به روستاهای محروم (سه هزار روستا) اشاره کرد.

یکی دیگر از اولویت‌های اصلی دولت در تامین مالی خرد اقتصاد، پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج است. تسهیلات پرداختی در سال 1395 نسبت به سال قبل، از نظر تعداد و ارزش به ترتیب 26 درصد و 300 درصد رشد داشته است و در سال جاری نیز در طرح ضربتی وام ازدواج، بانک کشاورزی با پرداخت 64 هزار فقره تسهیلات، نقش موثری را ایفا کرد.

بانک کشاورزی تنها بانک کشور است که نسق زراعی، افراز نامه و ... را به‌عنوان تضمین از کشاورزان و فعالان بخش می‌پذیرد. چنانکه بیش از 93 درصد از تعداد تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی، به‌صورت ضمانتی و ذمه‌ای بوده است.

با توجه به تاکیدهای ویژه مقام معظم رهبری در تقویت و حمایت واحدهای کوچک و متوسط، دستورالعملی در زمینه تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط تهیه شد که بر اساس آن، از مجموع 79 هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداختی نظام بانکی مبلغ 26 هزار میلیارد ریال معادل 32 درصد از لحاظ مبلغ و تعداد حدود هفت هزار و 336 بنگاه معادل حدود 50 درصد از لحاظ تعداد بنگاه‌های معرفی‌شده در طرح یادشده از سوی بانک کشاورزی تامین مالی شد. این اقدام کسب رتبه نخست توسط بانک کشاورزی در نظام بانکی را به همراه داشت که بر اساس آمار استقبال و رضایت مشتریان و عملکرد مناسب بانک کشاورزی در اجرای این طرح، بانک مرکزی دوباره با ابلاغ «دستورالعمل تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط» به شبکه بانکی، در سال جاری کمک به تامین مالی این واحدها را در اولویت قرار داده است.

طرح‌های حمایتی بانک کشاورزی از گستردگی و تنوع بالایی برخوردار است که از آن جمله می‌توان به پرداخت تسهیلات با شرایط مناسب به فارغ‌التحصیلان جویای کار، حمایت از زنجیره‌های تامین کشاورزی، واحدهای دانش‌بنیان در این بخش، طرح‌های مربوط به حفظ، احیا و بهره‌برداری از منابع طبیعی، تشکل‌ها و واحدهای خدماتی در زمینه‌های مرتبط، بهینه‌سازی مصرف انرژی در تمام زیربخش‌های کشاورزی، حمایت از زنان سرپرست خانوار روستایی (طرح حضرت زینب کبری (س))، طرح بانکداری پیوندی، طرح ایران و حمایت از پروژه‌های بانکداری سبز و طرح تعالی بانوان در راستای توانمندسازی زنان روستایی و عشایری، طرح‌های توسعه اشتغال روستاییان، عشایر و مناطق محروم و مرزی کشور، حمایت و پشتیبانی از تولید محصولات کشاورزی و غذایی سالم و ارگانیک، حمایت از ایجاد شبکه‌های حمل و نگهداری فنی محصولات کشاورزی، کمک به احداث واحدهای صنعتی تولید کودهای ارگانیک و حمایت از پایانه‌های صادرات میوه و تره‌بار و محصولات دامی با تمرکز بر فراهم‌سازی شرایط به‌منظور استانداردسازی، بسته‌بندی و برندینگ برای صدور محصولات کشاورزی به خارج از کشور اشاره کرد.

ارتقای ابزارهای وصول اقساط پرداختی توسط کشاورزان در صندوق بیمه کشاورزی از جمله طرح‌ها و فعالیت‌های ویژه بانک در بخش کشاورزی است. در حال حاضر علاوه بر شعب بانک، امکان وصول اقساط در سایت بانک در گزینه واریز به حساب سازمان‌ها و راه‌اندازی درگاه IPG و OPG انجام شده است. همچنین راه‌اندازی PC POS و ATM و همراه‌بانک و اینترنت‌بانک در دستور کار قرار دارد.

«یاراکارت اعتباری» نیز یکی دیگر از خدمات ویژه و کاربردی بانک کشاورزی است. یاراکارت، نوعی وام در قالب کارت اعتباری است و کشاورزانی که نزد بانک کشاورزی حساب اعتباری دارند و یارانه خود را از طریق بانک کشاورزی دریافت می‌کنند می‌توانند برای خرید کالاها و خدمات تا سقف ۵۰ میلیون ریال از این کارت استفاده کنند.

علاوه بر دو مورد یادشده، از دیگر اقدام‌ها و خدمات ویژه بانک کشاورزی می‌توان به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با خانه کشاورز، ایجاد دسترسی‌های لازم در وصول اقساط صندوق بیمه روستاییان و عشایر، طراحی و صدور کشاورزکارت با امکان ارائه خدمات ویژه در آینده، تسهیل در شرایط استفاده و حفظ پایانه‌های فروش در فصول کم کارکرد برای کشاورزان، همکاری در پرداخت وجوه خرید‌های تضمینی کشاورزان و پرداخت غرامت بیمه محصولات کشاورزی، راه‌اندازی VIP CHANNEL برای شرکت‌های کارگزاری بورس موضوع اصل 33 برای واریز به‌هنگام مطالبات کشاورزان، تسهیل در ارائه درگاه پرداخت اینترنتی (IPG) به سازمان‌ها و فروشگاه‌های زیرمجموعه بخش و زنجیره فروش کشاورزی، نصب و راه‌اندازی و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز در مناطق روستایی به‌صورت خارج شعب، صدور کارت اعتباری مرابحه برای کشاورزان نمونه، راه‌اندازی صندوق‌های کالایی برای پسته در استان‌های کرمان و جنوب کرمان، راه‌اندازی صندوق‌های کالایی برای زعفران در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی، اجرای ماده 33 قیمت تضمینی گندم برای چهار استان به‌صورت پایلوت، اجرای ماده 33 الحاقی برای خرید جو و ذرت در پنج استان و انتشار اوراق سلف موازی گندم و مرابحه را نام برد.